Ιστορία και Θεολογία των Εκκλησιαστικών Ύμνων

Μετά τη Εισαγωγή, παρουσιάζονται τα σχετικά με τον ορισμό και τη διάκριση κλάδων στην Υμνολογία. Ακολούθως εκτίθενται τα σχετικά με την πρώτη περίοδο της ιστορίας της εκκλησιαστικής υμνογραφίας, με έμφαση στα αρχαιότερα ποιητικά κείμενα και στις αρχικές αντιδράσεις του Χριστιανισμού. Στη δεύτερη περίοδο αναλύεται η εμφάνιση και ακμή του Κοντακίου και στην Τρίτη περίοδο η εμφάνιση και ακμή του Κανόνα. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους ποιητές Κοντακίων και Κανόνων, καθώς και στα είδη και τους κανόνες της μετρικής. Τέλος, παρουσίαζεται η ζωή και το έργο των σημαντικότερων υμνογράφων του 20ου αιώνα και αναλύονται θεολογικά θέματα των εκκλησιαστικών ύμνων (Χριστολογία/ Πνευματολογία/ Εκκλησιολογία/ Εσχατολογία).

Στόχοι Μαθήματος

Η γνώση των κλάδων (θεολογικών και φιλολογικών) έρευνας των εκκλησιαστικών ύμνων. Η ανάλυση των βασικών θεολογικών εννοιών των ύμνων. Η γνώση των ποιητικών στοιχείων των ύμνων: εισαγωγή στο μέτρο και το μέλος. Η δημιουργία κριτηρίων εκκλησιαστικής ποιητικής παραγωγής.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Βασικές γνώσεις ορισμένων θεολογικών κλάδων (βιβλική επιστήμη/Εκκλησιαστική ιστορία/Πατρολογία). Γνώσεις βιβλικής και λειτουργικής γλώσσας. Στοιχειώδης εμπειρία από συμμετοχή στη Λατρεία της Εκκλησίας.

Περιεχόμενα

Η σχέση της εκκλησιαστικής υμνολογίας με κλάδους της φιλολογικής επιστήμης. Ανάλυση των αιτιών αντίδρασης του μοναχισμού στην εκκλησιαστική ποίηση και μουσική. Η συνάφεια εκκλησιαστικών γεγονότων και εμφάνισης εκκλησιαστικής ποίησης. Η εξέλιξη της ιστορίας των ύμνων από το Κοντάκιο στον Κανόνα. Η θεολογία των σημαντικότερων υμνογράφων Κανόνων. Οι αιτίες παρακμής της υμνογραφίας μετά τον 11ο αιώνα. Η σύγχρονη υμνογραφική παραγωγή: σύγκριση με την πρώτη χιλιετία.