Η Αρχιτεκτονική ως Αντικείμενο Έρευνας Ι: Περί του Εννοιολογικού Υποβάθρου της Έρευνας, της Κατασκευής των Εννοιολογικών Εργαλείων και του Σώματος της Έρευνας - ΒΙντεομάθημα

Στόχος του μαθήματος είναι να αναπτυχθεί η συζήτηση περί της ‘παράδοσης’ στην ερευνητική κοινότητα της αρχιτεκτονικής, όπου η έρευνα δεν νοείται τόσο ως μια υποκειμενική ή αντικειμενική πράξη, όσο ως μια δήλωση συμμετοχής σε μια παράδοση σκέψης. Το μάθημα ολοκληρώνεται σε δύο εξάμηνα. Στο 1ο εξάμηνο συζητείται το εννοιολογικό υπόβαθρο της έρευνας, εκκινώντας από τη σύγχρονη προβληματοθεσία στην αρχιτεκτονική και συνδέοντας την αρχιτεκτονική γνώση με την ευρύτερη επιστημονική γνώση και την κοινωνική παραγωγή. Στη συνέχεια συζητείται η κατασκευή των εννοιολογικών εργαλείων και σωμάτων έρευνας ως προς τις σύγχρονες ερευνητικές προθέσεις. Στο 2ο εξάμηνο η συζήτηση περί της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και σωμάτων έρευνας εμβαθύνει στην προβληματοθεσία που εκπορεύεται από τη διαδικασία σχεδιασμού και στα εργαλεία ελέγχου που αναπτύσσονται κατά τη διαδικασία σχεδιασμού. Το ακαδημαϊκό έτος 2014-15 παρακολουθούμε τη διατύπωση μιας προσέγγισης της έρευνας στην αρχιτεκτονική που αναφέρεται στο πρόβλημα της περιγραφής τεσσάρων αιώνων παραγωγής αρχιτεκτονικού χώρου. Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης εντοπίζουμε τις βασικές έννοιες που συγκροτούν το συγκεκριμένο εννοιολογικό υπόβαθρό της, και βλέπουμε πώς αυτές οι έννοιες μπορούν να συγκροτήσουν τα μεθοδολογικά εργαλεία με βάση τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν συγκεκριμένες ερευνητικές εργασίες. Σε αυτή την πορεία, οι σπουδαστές-σπουδάστριες θα κληθούν να σχολιάσουν τη λογική του προγράμματος και του εννοιολογικού εξοπλισμού του. Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε και να αναλύσουμε τις παραδοχές που συνοδεύουν κάθε πρόγραμμα έρευνας, την εσωτερική συνοχή της ανάπτυξης και της ερωτηματοθεσίας της και τις πιθανές ενστάσεις που στηρίζονται σε εναλλακτικά παραδείγματα. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία των μαθημάτων στα δύο εξάμηνα, θα υποστηριχθεί και η διαδικασία εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας των σπουδαστών/τριών. Η άσκηση του κάθε εξαμήνου θα έχει ως αντικείμενο τη σταδιακή προσέγγιση και τον ορισμό της διπλωματικής εργασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η διπλωματική εργασία ουσιαστικά εκκινεί από την αρχή του προγράμματος. Πριν την τελική εκπόνησή της θα έχει συζητηθεί ως προς το εννοιολογικό της υπόβαθρο, τα μεθοδολογικά εργαλεία και τη συγκρότηση του σώματος της έρευνας και θα έχει συγκριθεί σε επίπεδο τάξης με τις υπόλοιπες διπλωματικές εργασίες.

Στόχοι Μαθήματος

Στόχος του μαθήματος είναι να αναπτυχθεί η συζήτηση περί της ‘παράδοσης’ στην ερευνητική κοινότητα της αρχιτεκτονικής, όπου η έρευνα δεν νοείται τόσο ως μια υποκειμενική ή αντικειμενική πράξη, όσο ως μια δήλωση συμμετοχής σε μια παράδοση σκέψης. Το μάθημα ολοκληρώνεται σε δύο εξάμηνα.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

Περιεχόμενα

1ο εξάμηνο Η Αρχιτεκτονική ως αντικείμενο έρευνας Ι Α. Περί του εννοιολογικού υποβάθρου της έρευνας. Ο προσδιορισμός του εννοιολογικού υποβάθρου της έρευνας σε σχέση με τις κοινωνικές αξίες και την εξέλιξή τους. Α1. Εισαγωγή: Από το φυσικό αντικείμενο στο πολιτισμικό αντικείμενο: το πρόβλημα της περιγραφής. Α2. Α ενότητα: Το θέμα της ‘γενεαλογίας’ και ο ορισμός του κατηγορήματος. Α3. Β ενότητα: Το θέμα της ‘μίμησης’ και ο ορισμός της συνάρτησης. Α4. Γ ενότητα: Το θέμα του ‘σταθερού τύπου’ και ο ορισμός της διαδικασίας. Α5. Επίλογος: Εννοιολογικά εργαλεία συγκρότησης του υποβάθρου της έρευνας. Β. Περί της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας. Η εξάρτηση της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας από τις ερευνητικές προθέσεις. Β1. Εισαγωγή: Από τον αξιολογικό χώρο στον τελεολογικό και φυσικό χώρο : το σύμπλεγμα των περιγραφών. Β2. Δ ενότητα: Το θέμα της ‘διαπραγμάτευσης’ και η διαδικαστική λογική. Β3. Ε ενότητα: Το θέμα της ‘αναπαράστασης’ και η κατηγορηματική λογική. Β4. Στ ενότητα: Το θέμα του ‘ελέγχου και εξισορρόπησης’ και η συναρτησιακή λογική. Β5. Επίλογος: Εννοιολογικά εργαλεία συγκρότησης του αντικειμένου της έρευνας.