Α Ι Σ Θ Η Τ Ι Κ Η

Με μια ευρύτερη έννοια «αισθητική» ονομάζουμε σήμερα την φιλοσοφική (οντολογική, γνωσιολογική, ηθική) προσέγγιση του φαινομένου του ωραίου και της τέχνης (ως καλλιτεχνικής δημιουργίας). Ιστορικά η «Αισθητική» καθιερώνεται ως αυτόνομος κλάδος της φιλοσοφίας κατά τον 18ο αιώνα με τη φιλοσοφία του Ι. Καντ. Το μάθημα αυτό έχει χαρακτήρα εισαγωγικό. Θεματικά θα εστιάσει κυρίως σε ζητήματα της οντολογίας του ωραίου και της τέχνης, με στόχο να παρακολουθήσει την πορεία αυτής της αυτονόμησης, δηλαδή να προσδιορίσει τους όρους – συστηματικούς και ιστορικούς - που οδήγησαν σταδιακά τον φιλοσοφικό στοχασμό να θεωρήσει το ωραίο και κατ΄επέκτασιν το καλλιτεχνικό ως μια αυτόνομη περιοχή της πραγματικότητας. Ιστορικά, η διαδρομή θα καλύψει την εξέλιξη του φιλοσοφικού στοχασμού από την αρχαιότητα έως τον Ι. Καντ. Θα μελετήσουμε εποπτικά και βάσει των πηγών τις απόψεις του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Πλωτίνου, την φιλοσοφία της τέχνης κατά την Αναγέννηση, τις εμπειριστικές θέσεις του Χιουμ, την ορθολογιστική προσέγγιση του Α. Γκ. Μπάουμγκάρτεν για να καταλήξουμε στην συνθετική απόπειρα της τρίτης κριτικής του Καντ.

Στόχοι Μαθήματος

Το μάθημα προσφέρει μια ιστορική εισαγωγή στην οντολογία και γνωσιολογία του φαινομένου του ωραίου και της τέχνης. Θεματικα παρακολουθείται κυρίως η εξέλιξη της ιδέας της μίμησης στο συσχετισμό της με την αλήθεια. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής αποκτά: Ιστορική εποπτεία των σημαντικότερων σταθμών στη φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου από τον Πλάτωνα ως τον Ι. Κάντ καθώς και των συναφών θεωριών για τη μίμηση και την (ανα)παραστατική λειτουργία της τέχνης θεωρητικές έννοιες κυρίως οντολογικής και γνωσιολογικής ανάλυσης και προσδιορισμού της ιδιαιτερότητας της καλλιτεχνίας κατανόηση της ανθρωπολογικής σημασίαςτης τέχνης και της εμπειρίας του ωραίου αντιπροσωπευτική γνώση των αρχαίων ελληνικών πηγών για τη θεωρία της μίμησης

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Βασικός προσανατολίσμός στο πεδίο της οντολογίας και της γνωσιολογίας Βασικές έννοιες της φιλοσοφίας της γλώσσας

Περιεχόμενα

Πλάτων:αναλυτική του ωραίου-έννοια της μίμησης-μίμηση και αλήθεια (με αναφορές και ανάγνωση αποσπασμάτων από τους διαλόγους:Ιππίας μείζων, Ίων, Κρατύλος, Πολιτεία βιβλ.Ι) Αριστοτέλης:θεωρία της μίμησης και σχέσης μίμησης και γνώσης στο Περί Ποιητικής, κεφ. Ι-ΙΧ Πλωτίνος: μορφή-δημιουργικότητα-αναγωγή στο θείον Αναγέννηση: εικόνιση της εμπειρικής αλήθειας για τον κόσμο Μπάουμγκαρτεν/Μάιερ:γνώση μέσω της αίσθησης-(ανα)παράσταση της υποκειμενικής αλήθειας της κατ'αίσθησιν αντίληψης-η έννοια της αισθητικής αλήθιεας Χιουμ:θεωρία της καλαισθησίας Ι. Καντ:οντολογική και γνωσιολογική αυτονόμηση του φαινομένου του ωραίου (Κριτική της Κριτικής Δύναμης-αναλυτική του ωραίου)