Φυσιολογία Ι (Ε)

Το εργαστηριακό μάθημα της Φυσιολογίας Ι στοχεύει στην πρακτική εφαρμογή αρχών και εννοιών που παρουσιάζονται στο αντίστοιχο θεωρητικό μάθημα. Ξεκινώντας από το κύτταρο και την περιγραφή του ως δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής υπογραμμίζεται τόσο η ποικιλομορφία τους όσο και η κοινή, βασική, τους οργάνωση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κυτταρική μεμβράνη καθώς η διακίνηση μορίων μέσω αυτής εισαγάγει τους φοιτητές στις έννοιες της διάχυσης και της ώσμωσης. Η ενότητα του κυττάρου ολοκληρώνεται με την άσκηση της χρήσης του φωτεινού μικροσκοπίου. Η ώσμωση προϋποθέτει διαφορετικές ωσμωτικότητες. Ορίζεται η ωσμωτικότητα του πλάσματος του αίματος που με τη σειρά της ορίζει την τονικότητα των διαλυμάτων (ισότονο, υπότονο, υπέρτονο διάλυμα). Τονίζεται η σημασία της ρύθμισης της ωσμωτικότητας του πλάσματος και περιγράφονται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί που τη διασφαλίζουν. Το μάθημα συνεχίζεται με την ενότητα του αίματος. Μετά την γενική εισαγωγή στη λειτουργία και σύσταση του αίματος γίνεται ειδική αναφορά στον ορισμό, την κλινική σημασία και τη μέτρηση των ακόλουθων τριών πολύ σημαντικών παραμέτρων του αίματος με ιδιαίτερη σημασία στην κλινική (νοσηλευτική) πράξη: αιματοκρίτης, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών και ομάδες αίματος. Το αίμα το διεδέχεται το μάθημα της καρδιάς και του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Η ανατομία της καρδιάς περιγράφεται διεξοδικά και σε στενή συνάφεια με τη λειτουργία του στα πλαίσια του κυκλοφορικού συστήματος: τη ροή δηλαδή του αίματος πρός και από την καρδιά σε κάθε κύκλο λειτουργίας του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο σύστημα παραγωγής και αγωγής (ερεθισματαγωγό σύστημα) της καρδιάς ως η πηγή του ηλεκτρικού σήματος που παράγει και που ανιχνεύεται στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ακολουθεί η περιγραφή των βασικών αρχών του ηλεκτροκαρδιογραφήματος, γίνεται επίδειξη της τοποθέτησης των ηλεκτροδιών στο σώμα και της χρήσης του παλμογράφου. Στο τέλος παρουσιάζεται και ερμηνεύεται ηλεκτροφυσιολογικά το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η αναφορά στο κυκλοφορικό σύστημα κλείνει με την εισαγωγή στις βασικές αρχές της αρτηριακής πίεσης και με την επίδειξη της χρήσης του πιεσομέτρου. Η σειρά αυτών των εργαστηριακών μαθημάτων ολοκληρώνεται με το αναπνευστικό σύστημα περιγράφοντας την ανατομία και τη λειτουργία του με ιδιαίτερη αναφορά στα αναπνευστικά μεγέθη των πνευμονικών όγκων και των χωρητικοτήτων των πνευμόνων. Ακολουθεί η επίδειξη μετρήσεων για την αξιολόγηση της λειτουργίας των πνευμόνων: σπιρομέτρηση, καμπύλη κορεσμού της αιμοσφαιρίνης και οξυμετρία.

Στόχοι Μαθήματος

Οι στόχοι του μαθήματος αυτού είναι οι φοιτητές να κατανοήσουν: Κύτταρο: Την ποικιλομορφία των κυττάρων και τον κοινό τρόπο οργάνωσής τους. Να συσχετίζουν τη λειτουργία των κυτταρικών οργανιδίων. Να συσχετίσουν τη δομή της κυτταρικής μεμβράνης με τη λειτουργία της διάχυσης και της ενδο-/εξω-κυττάρωσης. Να εξοικειωθούν με τη χρήση του φωτεινού μικροσκοπίου. Ώσμωση: Την διαφορά διάχυσης και ώσμωσης. Το ισότονο, υπότονο και υπέρτονο διάλυμα. Πως ορίζεται και από τι εξαρτάται η ωσμωτικότητα πλάσματος. Ποιοί είναι και πως δρούν ομοιοστατικοί μηχανισμοί της ωσμωτικότητας του πλάσματος. Ποιά είναι τα υδάτινα διαλύματα που χρησιμοποιούνται στη κλινική πράξη. Να μπορούν να υπολογίζουν την ωσμωτικότητα διαλυμάτων. Αίμα: Αιματοκρίτη: ορισμός, κλινική σημασία (παράγοντες που τον επηρεάζουν), μέτρηση. Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών (ΤΚΕ): ορισμός, κλινική σημασία (παράγοντες που τον επηρεάζουν), μέτρηση. Ομάδες Αίματος: Συστήματα ΑΒΟ και Rhezus, προσδιορισμός ομάδων αίματος. Αναπνοή: Τη σχέση των πιέσεων μεταξύ ατμοσφαιρικού αέρα και του εσωτερικού της θωρακικής κοιλότητας για την εισπνοή και την εκπνοή. Τα αναπνευστικά μεγέθη (τους πνευμονικούς όγκους αέρα και τις χωρητικότητες των πνευμόνων). Να μπορούν να κατανοήσουν το σπιρογράφημα και την καμπύλη κορεσμού της αιμοσφαιρίνης και να κάνουν οξυμετρία.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για το μάθημα.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή στο Κύτταρο Ώσμωση, Βιολογικές και Κλινικές Εφαρμογές της Ωσμωτικότητας Αίμα Αναπνοή