ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ - ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ (υποχρεωτικό 4ου εξαμήνου)

Η ερμηνευτική φιλοσοφία και η φαινομενολογία υπήρξαν τα δύο βασικά φιλοσοφικά ρεύματα που καθόρισαν την εξέλιξη της λεγόμενης ηπειρωτικής φιλοσοφίας στην σύγχρονή μας εποχή. Στο μάθημα παρουσιάζονται οι απαρχές αυτών των ρευμάτων κατά τα τέλη του 20ου αιώνα στην ιστορική τους σχέση με προηγούμενες φιλοσοφικές θεωρίες, ιδιαίτερα την κριτική φιλοσοφία το Ι. Καντ και την μεταφυσική φιλοσοφία του γερμανικού ιδεαλισμού του 19ου αιώνα. Θεματικά το μάθημα εστιάζει αφ΄ενός στον μετασχηματισμό της παραδοσιακής ερμηνευτικής από απλή μεθοδολογία των ανθρωπιστικών επιστημών σε μια ευρεία φιλοσοφική κριτική θεωρία του ιστορικού λόγου στον Β. Ντίλταυ καθώς και στην στροφή προς την συνείδηση και τις βασικές έννοιες της φαινομενολογικής ανάλυσης της συνείδησης στον Ε. Χούσσερλ.

Στόχοι Μαθήματος

Ιστορική γνώση: ανάδυση των δύο αυτών ρευμάτων μέσα από τους φιλοσοφικούς αναπροσανατολισμούς κατά τα τέλη του19ο αιώνα και η συμβολή τους στην εξέλιξη της σύγχρονης φιλοσοφίας   Συστηματική γνώση: βασική κατανόηση των δύο αυτών θεωρίων (ερωτήματα ? έννοιες - αρχές). Κεντρικά θέματα: ι) ιστορικότητα της συνείδησης και της γλώσσας ? δημιουργικότητα και εξατομίκευση του λόγου - κατανόηση της ετερότητας ? δομή της ερμηνείας, ιι) δομές της συνείδησης ? εγωκεντρισμός - αποβλεπτικότητα - η πραγματικότητα των εξωτερικών πραγμάτων     

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Βασική γνώση της μεταφυσικής σκέψης στην φιλοσοφία ? γνώση βασικών ερωτημάτων και εννοιών οντολογίας και γνωσιολογίας

Περιεχόμενα

Η ιστορική επισκόπηση περιλαμβάνει: - διαφοροποίηση της σύγχρονης φιλοσοφίας γενικά έναντι της κλασικής μεταφυσικής και της μετακαντιανής μεταφυσικής του 19ου αιώνα. - συνάφεια και διαφοροποίηση της ερμηνευτικής και της φαινομενολογικής φιλοσοφίας έναντι της κριτικής φιλοσοφίας του Καντ και της καντιανής γνωσιολογίας. - πρόδρομοι, βασικοί εκπρόσωποι, βασικά έργα κλπ. - συγκλίσεις των δύο αυτών φιλοσοφικών ρευμάτων στην πορεία της σύγχρονης φιλοσοφίας. Η συστηματική παρουσίαση περιλαμβάνει τα εξής: α) Ερμηνευτική - Φιλοσοφική θεμελίωση της ερμηνευτικής ? εμβάθυνση στο ερώτημα της κατανόησης - δημιουργικότητα και ιστορικότητα του λόγου κατά τον Φρ. Σλάιερμάχερ - Διεύρυνση του ζητήματος του κατανοείν σε όλες τις εκφάνσεις ενσυνείδητης ύπαρξης ? προχώρημα πέρα απ΄τον Καντ - το πρόγραμμα μιας κριτικής του ιστορικού λόγου στον Β. Ντίλταϊ - Ιστορικότητα της συνείδησης και επενεργός ιστορία στον Χ.-Γ. Γκάνταμερ. β) Φαινομενολογία - εισαγωγικά: η έννοια του φαινομένου στην φιλοσοφία, φιλοσοφική ψυχολογία του Φρ. Μπρεντάνο - η φαινομενολογία ως συστηματική ανάλυση των δομών της συνείδησης. - η έννοια της «εποχής» και της φαινομενολογικής αναγωγής. - Ανάλυση της αναφορικότητάς μας στον κόσμο: η αποβλεπτική δομή της συνείδησης.