ΕΒΡΑΪΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ (σεμινάριο) - Ανοικτό μάθημα

Η εβραϊκή ταυτότητα δεν έχει υπάρξει ακόμα αντικείμενο συστηματικής μελέτης από την ανθρωπολογία στον ελληνικό χώρο. Το σεμινάριο αυτό ασχολείται με θέματα διαχείρισης της εβραϊκής κουλτούρας και ιστορίας στη σημερινή Ευρώπη με έμφαση στον ελληνικό χώρο, μέσα από μια ανθρωπολογική οπτική που επιδιώκει να αναδεικνύει την εθνογραφική θέαση. Θα συζητηθούν θέματα όπως: εβραϊκές κοινότητες σε Ελλάδα και Ευρώπη, η πολιτικοποίηση της εβραϊκότητας, η εβραϊκή ταυτότητα ως μνήμη οδύνης, η ‘απουσία’ στη δημόσια σφαίρα και η αναδυόμενη ‘ορατότητα’, πολιτικές πολυπολιτισμικότητας στη "νέα Ευρώπη", σύγχρονος καταναλωτισμός και εμπορευματοποίηση της εβραϊκής κουλτούρας, υπάρχουσα φιλμογραφία.

Στόχοι Μαθήματος

Το σεμινάριο αυτό στοχεύει να εμπλουτίσει την ακαδημαϊκή εμπειρία των σπουδαστών στις παρακάτω κατευθύνσεις: -Διανοητικά, ώστε να εξοικειωθούν με το φαινόμενο της δημιουργίας των εθνών κρατών και του εθνικισμού, με το τι σημαίνει μειονότητα και μειονοτική πολιτική, και τι είναι πολιτικές μνήμης, δηλ. πόσο πολιτική, με την ευρύτερη έννοια, είναι η διαδικασία της ανάδυσης της επίσημης μνήμης σε ένα κράτος, και η ενσωμάτωση της ετερότητας στην επίσημη ιστορία. Η εβραϊκή ταυτότητα αποτελεί ιδανική περίπτωση μελέτης για τα παραπάνω φαινόμενα, αποτελεί δε νέο, και ανεξερεύνητο, αντικείμενο στην ανθρωπολογία του ελληνικού χώρου. Επομένως το μάθημα στοχεύει επίσης στη δημιουργία ενός διανοητικού πλαισίου για την γνώση της εβραϊκής ιστορίας και κουλτούρας, και ειδικότερα για το τι σημαίνει Έλληνας Εβραίος σήμερα. -Μεθοδολογικά, ώστε να εξοικειωθούν με την εθνογραφική μέθοδο, και να αντιληφθούν πόσο σημαντική είναι η εμπειρία ζωής των ίδιων των υποκειμένων της ιστορίας, για να καταλάβουμε ένα κοινωνικό φαινόμενο· επίσης, πόσο σημαντική είναι η κατανόηση της καθημερινότητας όπως βιώνεται από τα υποκείμενα. Τα παραπάνω είναι κρίσιμα για μια πιο διευρυμένη αντίληψη του «πολιτικού». -Από την άποψη της απόκτησης ικανοτήτων για δημόσια ομιλία και παρουσίαση μιας επιστημονικής άποψης, το οποίο επιτυγχάνεται μέσα από τις επαναλαμβανόμενες παρουσιάσεις των σπουδαστών σε κάθε συνάντηση. Το σεμινάριο βασίζεται κυρίως στην πρωτοβουλία που παίρνουν οι σπουδαστές για να σχεδιάσουν τις παρουσιάσεις τους. -Από την άποψη της απόκτησης ικανοτήτων για τη συγγραφή ενός επιστημονικού κειμένου (κατά το μοντέλο των δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων), το οποίο βασίζεται στην έρευνα βιβλιογραφίας και έχει μια συγκεκριμένη δομή με συστηματικά επιχειρήματα. Η δουλειά μας στις δύο τελευταίες περιπτώσεις γίνεται και σε ατομικό επίπεδο σε όλη τη διάρκεια του εξαμήνου.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Δεν υπάρχουν

Περιεχόμενα

Εισαγωγή-Εξοικείωση με βασικές έννοιες και ιστορικό υπόβαθρο Από την αυτοκρατορία στο έθνος-κράτος Ι: Η εβραϊκότητα ως ταυτότητα μέσα στην πολυ-εθνοτική Οθωμανική Αυτοκρατορία Από την αυτοκρατορία στο έθνος-κράτος ΙΙ: Προσλήψεις της εβραϊκότητας στα πλαίσια του νέου ιστορικού μορφώματος, του μονοπολιτισμικού έθνους-κράτους Αντισημιτισμός και εθνικισμός μέσα στο ελληνικό έθνος-κράτος. Η Θεσσαλονίκη ως περίπτωση μελέτης (συνέχεια του ιδίου θέματος) Συζήτηση για την 1η γραπτή εργασία Ο εβραϊσμός στη νεότερη Ελλάδα με έμφαση στις πολιτικές του νέου κράτους μέχρι το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εβραϊκή Γενοκτονία («Ολοκαύτωμα»): η ελληνική εμπειρία Μετά τη Γενοκτονία: Ελλάδα, Ισραήλ, ή αλλού (συνέχεια του ιδίου θέματος)           Συζήτηση για την 2η γραπτή εργασία Η «ανάδυση» της μνήμης στην Ευρώπη και την Ελλάδα I Η «ανάδυση» της μνήμης στην Ευρώπη και την Ελλάδα II Απολογισμός και αναστοχασμός πάνω στο μάθημα Συζήτηση για την 3η και τελική εργασία Πραγματοποιήθηκαν 2 επιπλέον συναντήσεις για παρακολούθηση κινηματογραφικών προβολών που είχαν σχέση με το μάθημα: Οι 2 επιπλέον συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν αφορούσαν κινηματογραφικές προβολές των παρακάτω ντοκιμαντέρ: Οι Εκκαθαριστές, σκηνοθέτης: Κων/νος Γεωργούσης. Προβολή: 31/10/2013. Μια ταινία με θέμα το φαινόμενο Χρυσή Αυγή, στα πλαίσια της εκδήλωσης του Παν/μίου Θεσσαλίας Εκφάνσεις και πρακτικές του νεοναζισμού: η περίπτωση της Χρυσής Αυγής. http://www.ha.uth.gr/index.php?page=events-search.display&a=321 Φιλιά εις τα παιδιά, σκηνοθέτης: Βασίλης Λουλές. Προβολή: 20/11/2013. Μια ταινία με θέμα τη ζωή «κρυμμένων παιδιών» εβραϊκών οικογενειών, στην Ελλάδα την εποχή του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία γλύτωσαν τη Γενοκτονία και αφηγούνται την εμπειρία στη σύγχρονη εποχή. http://www.ha.uth.gr/index.php?page=events-search.display&a=322