Κοινωνία και Τρόφιμα

Το μάθημα «Κοινωνία και Τρόφιμα» έχει ως στόχο να παρουσιάσει τη σημασία του τροφίμου στην σημερινή κοινωνία και στο σημερινό αγροδιατροφικό σύστημα. Χρησιμοποιώντας κοινωνιολογικές θεωρίες και εμπειρικά παραδείγματα γίνεται προσπάθεια να απαντηθεί το κυρίαρχο ερώτημα πως διαμορφώνεται το μέλλον της ανθρωπότητας αναφορικά με το μέλλον των τροφίμων. Περιγράφεται η κατάσταση της διατροφής και του αγροδιατροφικού συστήματος σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και νέες μέθοδοι επανάκτησης της σχέσης της κοινωνίας με τα τρόφιμα. Ειδικότερα το μάθημα προσεγγίζει με κριτική ματιά νέους τρόπους πρόσβασης στα τρόφιμα και επαναθεώρησης της σχέσης της πόλης με τα τρόφιμα και τη γεωργία. Ειδική βαρύτητα δίνεται στα τοπικά τρόφιμα που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο στον καθημερινό λόγο όσο και στον επιστημονικό λόγο και στις δημόσιες πολιτικές.

Στόχοι Μαθήματος

Αντικειμενικός στόχος του μαθήματος  είναι να είναι σε θέση ο/η φοιτητής / φοιτήτρια να γνωρίζει και να κατανοεί τις δυναμικές και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων που αφορούν στην πρόσβαση στα τρόφιμα (ειδικά των αστών). Να μπορεί να αναγνωρίζει την επιρροή κοινωνικών, πολιτικών ,  πολιτισμικών παραγόντων στη σχέση των  ανθρώπων με τα τρόφιμα. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος θα πρέπει να είναι σε θέση να απαντά σε ερωτήματα όπως: πώς έχουμε πρόσβαση στα τρόφιμα, πώς μοιραζόμαστε τα τρόφιμα πως αποδίδουμε νοήματα πόσο συνδεδεμένοι είμαστε ή όχι με τους τοπικού παραγωγούς  κ.α.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Κανένα

Περιεχόμενα

Κοινωνιολογία του τροφίμου: εισαγωγή σε κοινωνιολογικές θεωρίες που χρησιμοποιούνται για τα τρόφιμα αλλά και ιστορική εξέλιξη των κοινωνιών με βάση τους τρόπους εξασφάλισης της τροφής τους Διατροφικά πρότυπα και κοινωνικές ομάδες: Ορισμός της υγείας, Μεσογειακή Διατροφή,  κουζίνες των λαών, διατροφικές συνήθειες των μεταναστών, κοινωνικές τάξεις και πρόσβαση στα τρόφιμα Εντοπιότητα και ιδιοτυπία τροφίμων: αναφορά στα τοπικά τρόφιμα και στα τρόφιμα ποιότητας και γεωγραφικής ένδειξης στο πλαίσιο των νέων κοινωνικών προσδοκιών και κοινωνικών κατασκευών. Συμβολικές αξίες του τροφίμου. Τροφομίλια και Τοπικά συστήματα τροφίμων: η παγκόσμια ανησυχία για τη σημερινή κατάσταση του αγροτο-διατροφικού  συστήματος έχει προκαλέσει την εμφάνιση κινημάτων και εναλλακτικών συστημάτων παραγωγής και διάθεσης τροφίμων, τα οποία εκτιμάται ότι μπορούν να συμβάλλουν αφενός στην επισιτιστική ασφάλεια και αφετέρου στη μείωση της κοινωνικής, οικονομικής και γεωγραφικής απόστασης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών όπως για παράδειγμα το κίνημα των «food miles»- Τροφομίλια. Αναλύονται τα οφέλη των τοπικών συστημάτων παραγωγής Σπατάλη τροφίμων: στις σύγχρονες κοινωνίες του Δυτικού Κόσμου περισσότερο από το ένα τρίτο της γεωργικής παραγωγής απορρίπτεται και πετιέται ήδη από το στάδιο της συγκομιδής. Η σπατάλη τροφίμων (food wastage) χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, την απώλεια τροφίμων (food loss) και το πεταμένο φαγητό (food waste). Οι συνέπειες είναι τεράστιες στην κοινωνία, στην οικονομία και το περιβάλλον. Επισιτιστική κυριαρχία και Κινήματα τροφίμων: Δεν μπορούμε να έχουμε ασφάλεια τροφίμων χωρίς επισιτιστική κυριαρχία δηλαδή χωρίς να εξασφαλίσουμε το δικαίωμα των ανθρώπων να καθορίζουν το φαγητό, τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία σε αντίθεση από τη σημερινή εξάρτηση στις παγκόσμιες δυνάμεις της αγοράς. Αστική Γεωργία και κοινωνική ένταξη:   αν και σχήμα οξύμωρο η αστική γεωργία κερδίζει σήμερα έδαφος σε πολλές περιοχές του πλανήτη είτε ως γεωργία επιβίωσης και κοινωνικής ενσωμάτωσης σε περιόδους κρίσης είτε ως γεωργία του ελεύθερου χρόνου και της αναψυχής στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Περιγράφονται τα κίνητρα των αστών που αποφασίζουν να ασχοληθούν με την αστική γεωργία αλλά και οι βιωματικές τους εμπειρίες.