Εισαγωγή στη Ζωοτεχνία (Θεωρία)

Ο σκοπός του μαθήματος είναι να εισάγει στους φοιτητές του Τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών στην επιστήμη της ζωικής παραγωγής.

Στόχοι Μαθήματος

Ο σκοπός του μαθήματος είναι να εισάγει στους φοιτητές του Τμήματος ΕΖΠ&Υ στην επιστήμη της ζωικής παραγωγής. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο σπουδαστής θα είναι σε θέση να γνωρίζει ότι: Η άσκηση της ζωικής παραγωγής αποτελεί μια πολύ σημαντική πηγή παραγωγής πολύτιμων και βιολογικά απαραίτητων τροφίμων, μοναδικό μέσον εκμετάλλευσης της γης σε περιοχές που μειονεκτούν για την άσκηση της φυτικής παραγωγής. Ιδιαίτερα, τα μηρυκαστικά αποτελούν λόγω του ιδιόμορφου πεπτικού συστήματος που διαθέτουν, ουσιαστικούς παραγωγούς τροφίμων για τον άνθρωπο Η συμβολή των ζώων στην παγκόσμια οικονομία είναι καθοριστικής σημασίας διότι τα ζώα παρέχουν πρώτες ύλες για τη βιομηχανία (μαλλί & δέρμα), η κόπρος τους χρησιμοποιείται για λίπανση των εδαφών, ως καύσιμη ύλη και ως οικοδομικό υλικό και τέλος τα μη εδώδιμα μέρη των σφάγιων  χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή. Παρατηρείται άνιση κατανομή της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων μεταξύ αναπτυγμένων και υπό ανάπτυξη περιοχών στον πλανήτη μας. Αν και η ζωική παραγωγή υστερεί σε αποτελεσματικότητα έναντι της φυτικής παραγωγής, ο τροφικός ανταγωνισμός μεταξύ ανθρώπου και ζώων ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό για τα μονογαστρικά είδη (χοίροι και πουλερικά), παρά για τα μηρυκαστικά (βοοειδή και αιγοπρόβατα). Οι προβλέψεις για την αύξηση της κατανάλωσης κρέατος από τις αναπτυσσόμενες χώρες θα καλυφθούν κυρίως από την αύξηση της παραγωγής χοιρινού κρέατος και πουλερικών, ενώ παράλληλα αναμένεται μεγάλη αύξηση της ζήτησης δημητριακών καρπών για την διατροφή των ζώων. Η ζωική παραγωγή συχνά επικρίνεται για τις αρνητικές της επιπτώσεις στο περιβάλλον ενώ σπάνια θίγονται οι θετικές. Η ορθολογική βόσκηση, τα νομαδικά συστήματα, τα μικτά συστήματα γεωργικής παραγωγής συμβάλλουν στην παραγωγή τροφίμων και την αειφορία του περιβάλλοντος. Στις αρνητικές επιπτώσεις συγκαταλέγονται η ενδεχόμενη μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων από ακατάλληλη αποθήκευση ή διανομή της κόπρου, οι αυξημένες ανάγκες σε νερό κατά τη διαδικασία παραγωγής ζωικών προϊόντων και τέλος η πιθανή συρρίκνωση της βιοποικιλότητας λόγω της εντατικοποίησης της παραγωγής με τη αντικατάσταση γηγενών φυλών από άλλες πιο παραγωγικές. Η κατοικιδιοποίηση των ζώων παράλληλα με την ανακάλυψη της γεωργικής πραχτικής αποτέλεσε την απαρχή για το πέρασμα από τον κυνηγό - συλλέκτη τροφής στο σημερινό άνθρωπο. Τα ζώα προσαρμόστηκαν στο τεχνητό περιβάλλον που τους παρείχε ο άνθρωπος ενώ μεταβλήθηκαν σημαντικά τα μορφολογικά, παραγωγικά και ηθολογικά χαρακτηριστικά τους. Η φυλή αποτελεί ταξινομική μονάδα του είδους η οποία διευκολύνει στη μελέτη των ιδιοτήτων των ζώων και των περιβαλλοντικών όρων που απαιτούνται για την απόκτηση των ιδιοτήτων αυτών. Σήμερα αντικείμενο της ζωοτεχνικής επιστήμης είναι περισσότερο ο πληθυσμός και λιγότερο η φυλή. Με τη βοήθεια γενετικών και οικονομικών παραμέτρων καθορίζεται ο βελτιωτικός στόχος και δίνεται σημασία μόνο στις ιδιότητες που επηρεάζουν την οικονομική αξία και την ευζωία των ζώων. Τα αγροτικά ζώα ταξινομούνται σε φυλές με κριτήρια όπως μορφολογικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά τους, φυσικές συνθήκες της περιοχής εκτροφής, χώρα προέλευσης, βαθμός βελτίωσης και εξέλιξης, παραγωγική κατεύθυνση κ.α.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Δεν απαιτούνται. Δεν απαιτούνται.

Περιεχόμενα

Kοινωνική και οικονομική σημασία της ζωικής παραγωγής, o έτερος και συμπληρωματικός κλάδος της Γεωργίας. Οφέλη από την εκτροφή των αγροτικών ζώων για τον άνθρωπο. Αποτελεσματικότητα της ζωικής σε σχέση με τη φυτική παραγωγή. Συμβολή της ζωικής παραγωγής στη επίλυση του παγκόσμιου επισιτιστικού προβλήματος. Στοιχεία του παγκόσμιου ζωικού κεφαλαίου και παραγωγής. Στοιχεία από τη Ζωική Παραγωγή στην Ελλάδα. Τάσεις για την μελλοντική εξέλιξη της ζωικής παραγωγής. Καταγωγή, κατοικιδιοποίηση και εξέλιξη των αγροτικών ζώων. Μεταβολές που υπέστησαν τα αγροτικά ζώα κατά την πορεία της κατοικιδιοποίησης. Ταξινόμηση των αγροτικών ζώων σε φυλές. Περιγραφή των κυριότερων φυλών σε βοοειδή, πρόβατα, αίγες και χοίρους. Σημασία διατήρησης των σπάνιων φυλών.