Πολιτικές ιδεολογίες και ευρωπαϊκή ενοποίηση [open]

Σκοπός του σεμιναρίου είναι η μελέτη της στάσης που κράτησαν απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενοποίηση τα διαφορετικά πολιτικά και ιδεολογικά ρεύματα. Αυτό θα βοηθήσει τις φοιτήτριες και τους φοιτητές να αντιληφθούν καλύτερα τις πολιτικές και ιδεολογικές αντιπαραθέσεις που συνόδευσαν και συνοδεύουν την πορεία προς την Ενωμένη Ευρώπη. Επιπλέον, θα τους επιτρέψει να προσεγγίσουν την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση ως μια σύνθετη και αναγκαστικά αντιφατική κοινωνική και πολιτική διεργασία. Η διαδικασία της Ευρωπαϊκή Ενοποίησης δεν ήταν ποτέ μια ενιαία και γραμμική διαδικασία. Τα διαφορετικά πολιτικά ρεύματα και ιδεολογίες που αναπτύχθηκαν στον Ευρωπαϊκή χώρο επηρέασαν την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, σφράγισαν τις μεγάλες πολιτικές συγκρούσεις που τη διαπέρασαν, αλλά και με τη σειρά τους καθορίστηκαν από τη διαδικασία της Ενοποίησης και την κατεύθυνση που πήρε. Άρα, η από κοινού μελέτη των μεγάλων ερωτημάτων που έθεσε η διαδικασία της Ευρωπαϊκή Ενοποίησης και των διαφορετικών πολιτικών ιδεολογιών και τοποθετήσεων επιτρέπει την καλύτερη μελέτη και ερμηνεία της πορείας προς την ενωμένη Ευρώπη. Γιατί η ευρωπαϊκή ενοποίηση ποτέ δεν ήταν απλώς μια υπόθεση τεχνοκρατών, ούτε αφορούσε μόνο διακρατικές αντιπαραθέσεις για ζητήματα όπως η απελευθέρωση των αγορών. Εμπεριείχε και συγκρούσεις γύρω από ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, περιβαλλοντικής προστασίας, δημοκρατικής λειτουργίας και νομιμοποίησης. Ειδικότερα μέσα στο σεμινάριο θα εξεταστούν ερωτήματα όπως: Η μελέτη της ευρωπαϊκής ενοποίησης ως μιας σύνθετης και αντιφατικής διαδικασίας που διαμορφώθηκε υπό την επίδραση διαφορετικών πολιτικών ρευμάτων και ιδεολογιών. Η μελέτη των διαφορετικών πολιτικών και ιδεολογικών ρευμάτων που επηρέασαν την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: Χριστιανοδημοκρατία, Σοσιαλδημοκρατία, Φιλελευθερισμός, Συντηρητισμός, Κομμουνισμός. Τις διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές τοποθετήσεις σχετικά με τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης: φεντεραλισμός, δημοκρατικός φεντεραλισμός, κοινωνική Ευρώπη, ευρωσκεπτικισμός της δεξιάς και της Αριστεράς. Η μελέτη του πώς τα διαφορετικά πολιτικά και ιδεολογικά ρεύματα επηρέασαν τη διαδικασία της ολοκλήρωσης και ταυτόχρονα επηρεάστηκαν από αυτήν. Η προσέγγιση αντιπαραθέσεων γύρω από τη δημοκρατική συγκρότηση της ΕΟΚ και της ΕΕ, το “δημοκρατικό έλλειμμα”, τη μορφή της αλληλεγγύης, την προτεραιότητα της κοινωνικής συνοχής, την έκταση της αναδιανομής. Η μελέτη της ευρωπαϊκής ενοποίησης ως ενός ανοιχτού πολιτικού σχεδίου.

Στόχοι Μαθήματος

 Απόκτηση βασικών γνώσεων γύρω από τον ιδεολογικό χαρακτήρα που πλαισιώνει την ευρωπαϊκή ενοποίηση καθώς και τα πολιτικά σχήματα που εκφράζουν τον αντίστοιχο πολιτικό λόγο σε επίπεδο λειτουργίας των οργάνων της ευρωπαϊκού θεσμικού συστήματος.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Προαπαιτούμενο μάθημα : Ευρωπαϊκοί θεσμοί (1ο έτος, Β’ εξάμηνο)

Περιεχόμενα

1) Σχέσεις πολιτικών ιδεολογιών με Ευρωπαϊκή Ενοποίηση ( Η σημασία της εξέλιξης της  Ευρωπαϊκής ιθαγένειας και της ιδιότητας του πολίτη στην  Ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία) ​ 2) Ευρωπαϊκή ιθαγένεια και θεμελιώδη δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση   3) Η Ευρώπη των πολιτών μετά το 1984 ( Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Fontainebleau)   4) O Ευρωπαίος πολίτης και η εξάλειψη του δημοκρατικού ελλείματος  στην διαδικασία λήψης αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση   5) Οι αρχές της δημοκρατίας στην έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης   6) Η δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπό το φώς του σχεδίου της συνταγματικής συνθήκης   7) Το κοινό Ευρωπαϊκό συμφέρον και η προοπτική ομοσπονδίωσης του Ευρωπαϊκού συστήματος λήψης αποφάσεων   8) Προβλήματα της ομοσπονδιακής προοπτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης   9) Η Ελλάδα και η δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση   10) H Ευρωπαϊκή δημοκρατία υπό την πίεση του μεταναστευτικού φαινομένου των Αραβικών χωρών   11) Συζήτηση με βάση την παρουσίαση εργασιών α) Το ναζιστικό σχέδιο ενοποίησης της Ευρώπης του Χίτλερ και το ολοκαύτωμα β) Η ακροδεξιά και η Ευρωπαϊκή ενοποίηση στη σύγχρονη Ευρώπη